Matthieu van Riel studeerde Monumentale Vormgeving, Tekenen en Vrije Schilderkunst, aan de St. Joost Kunstacademie in Breda.

 

Hij maakt schilderijen; figuratief, abstract en op het grensvlak van figuratie en abstractie. Daarnaast maakt hij ook ruimtelijk werk met pigmenten en metaalplaten. Veelal in series.

 

Zijn werk is gebaseerd op het landschap en de natuur.

Inspiratie voor zijn werk haalt hij uit zijn vele wandelingen langs tulpenvelden, akkers, in polders en ruige bergachtige streken in Scandinavië en het Mont Blancmassief.

 

De foto's die hij onderweg maakt dienen slechts als aanleiding; het gaat hem meer om het idee landschap, gebaseerd op waarnemingen. 

 

In de ene serie zien de schilderijen en objecten er gepland uit, geconstrueerd, ontworpen bijna, grenzend aan geometrie; in een andere overheerst het intuïtieve, het ongeordende, het toeval. Daarnaast zijn er schilderijen die er precies tussenin zitten. En al die series bestaan gewoon naast elkaar.

 

Vormovereenkomsten spelen een belangrijke rol in zijn werk; aardappelen met zwart pigment (1996) zijn de rotsblokken en ronde vlekken (dots) in '2024 Werken op papier. Rotsblokken', de kruisvormen van metaalplaten en pigment uit de serie '1986-2021 Pigmentobjecten en Abstracte schilderijen' zijn de kruizen in werken '2024-2022 (<2022) Abstracte schilderijen/werken op papier'.

 

Zijn figuratief-geometrische schilderijen zijn helder van kleur. Het zijn doeken met strakke, veelal rechte lijnen en curve/ovaal-achtige rondingen gerelateerd aan het Hollandse vlakke landschap van dijken, sloten, akkers en tulpenvelden. 

De afwezigheid van herkenbare landschapselementen suggereert meer dan het visuele. 

Ze zijn een formele benadering van het landschap, om de essentie van het landschap te schilderen, om bewust te worden van licht, ruimte, stilte, de immaterialiteit en de grootsheid van de natuur.

 

De 'Planned Landscapes' van landschapsfotograaf Ger Dekkers zijn van grote invloed geweest, om het Hollandse landschap meer te gaan waarderen en beter en anders te observeren.

De foto’s van Dekkers tonen geometrische werken, zoals 'Bend in dike and cole-seed, Holland' 1991 en 'Dike and field with last snow' 1991, zie afbeeldingen hieronder. (De afbeeldingen zijn zelfgemaakte foto's van de catalogus Ger Dekkers/Overzicht, uitgave De Beyerd Breda/Ger Dekkers Giethoorn 1994).

 

Afbeelding hieronder:

Bovenste rij van links naar rechts:

Ger Dekkers: 'Bend in dike and cole-seed, Holland' 1991, Matthieu van Riel: Korhoenpad Sprundel (Nederland), 'Zonder titel' pigment op hout/linnen, 2003/2018 (detail), 'Zonder titel' 200x100x200cm wand/vloerobject staal met ronding /curve op vloer 1985.

Onderste rij van links naar rechts:

Matthieu van Riel: 'Zonder titel' pigment op hout/canvas, 2005/2018 (detail), 'Zonder titel' olieverf op papier 2005, 'Bloemenveld' Pigment op hout/linnen, 2005 (detail), 'Curve Landscape' olieverf op canvas 2018, Ellsworth Kelly: 'Blue Curve / Red Curve' (2014).

 

Van Riel gaat associatief te werk. Vormen zijn inwisselbaar. In het ene schilderij stelt de ovaal-achtige rode en groen vorm een tulpenveld of grasveld voor, in een ander schilderij zoals 'Curve Landscape' is de vorm blauw (water, een vijver?), een vorm die van rechts het beeldvlak in komt, zoals in het werk van Ellsworth Kelly 'Blue Curve / Red Curve' (2014), maar dan gespiegeld. 

 

O.a. uit deze werken en de foto van een bloemenveld van Van Riel komen de andere schilderijen en pigmentobjecten met rode, roze, blauwe en groene ovaalvormen voort.

 

Er is een voortdurende wisselwerking tussen de schilderijen en het ruimtelijk werk in relatie tot het landschap. De schilderijen komen voort uit de objecten en andersom.

 

 

De allereerste werken van Van Riel die gebaseerd zijn op het 'liggende', de 'platheid' van het polderlandschap zijn de monumentale vloerobjecten met metaalplaten en pigmenten uit 1985 t/m 1987. Het zijn abstraheringen van sloten, tulpenvelden, akkers en zonlichtreflecties op wateroppervlakken meestal rechthoekig van vorm en ovaalvormig.

De objecten liggen letterlijk op de vloer en zijn in feite 2-dimensionaal, plat, hooguit 2mm dik. Dat is essentieel, corresponderend met de 'platheid’ van het Hollandse landschap. Het zijn horizontale werken.

Het balkje, met daarop liggend een geel pigment, getiteld ‘Koolzaadveld’ 4,5x7x45cm uit 2005, is in feite een drager voor het pigment, zoals de vloer dat is voor het pigment en de metaalplaten, maar dan op ooghoogte, gemonteerd aan de wand.

 

De schilderijen met akkers, ploegvoren, dijken, tulpen- en bloemenvelden laten eveneens deze vlakheid, het liggende, het horizontale zien.

 

Schilderijen met watertorens en boomstammen - vanaf de onderrand tot aan de bovenrand op het doek geschilderd – tonen daarentegen juist het verticale. Ze staan haaks op het horizontale. Met de nadruk op staan.

 

Horizontaal-verticaal, liggen-staan. Dit komt steeds terug in zijn werk.

 

Afbeelding hieronder:

Van links naar rechts: Matthieu van Riel: 'Zonder titel' 155x220cm pigment en metaalplaten 1987, 'Zonder titel' 90x200cm acrylverf op doek 2006, 'Zonder titel' 18x35cm acryl op doek 2006.

 

 

De pigmentobjecten, opgebouwd uit fijne pigmentkorreltjes, zijn uiterst kwetsbaar. Een zuchtje wind of aanraking zal het pigmentvlak aantasten en het beeld doen verdwijnen. Afhankelijk van de lichtval lijkt het pigmentvlak door de sterke kleurintensiteit te zweven boven de vloer of er juist fluwelig diep in weg te zakken.

Deze contemplatieve werken bieden de toeschouwer een ervaring van stilte en leegte om even te ontsnappen aan de continue hedendaagse belaging van beeld en vermaak.

Recentelijk is Van Riel enerzijds meer gefocust op de actie van het schilderen zelf om los te komen, om zich te verwijderen van herkenbare landschapselementen. Hij gebuikt enkel nog woorden die refereren naar streken, zoals 'Rosengarten dolomiti' en 'Stekenjokk Sweden'. Zie hiervoor '2024-2022 (<2022) Abstracte schilderijen/werken op papier'.

Deze schilderen/werken op papier zijn abstracte vertalingen van zijn gevoelens en ervaringen tijdens zijn wandelingen in de Zwitserse Monte Rosa bergen, de Dolomieten in Italië en de bergen in Scandinavië: de grootsheid van het landschap, de kleur, de wind, de koude en warmte, de leegte, de stilte, de herinneringen eraan.

Op de schilderijen en werken op papier zijn vaak stippen, ronde vlekken en kruizen te zien. Ze verwijzen naar keien, rotsblokken en kruizen op toppen van bergen (summit crosses), èn de Zwitserse en Scandinavische vlaggen.

Anderzijds maakt hij hyperrealistische werken op papier van rotsblokken, '2024 Werken op papier. Rotsblokken'.

Er is een voortdurende stroom van beelden, het ene beeld gaat over in het andere, van figuratief naar abstract en andersom.

 

In 2024 bezocht hij de Tanum rotstekeningen in Tunumshede Zweden en de Viking graven van rotsblokken.

English text.

 

In one series, paintings and objects appear to be planned, almost constructed, such as those using pigments and metal. In other series the unordered, the unpredictable dominates. And those series just exist side by side.

 

 

Matthieu van Riel studied monumental design, drawing and painting at the St. Joost Academy of Arts (Breda, Netherlands) from 1983 to 1987. His paintings have a great clarity of colour and focus on landscape features, such as the flatness of the Dutch scenery. Inspiration for this work comes from his many walks along flowerfields, in heathlands and polders in the Netherlands, and rugged mountainous regions such as the Mont Blanc Massif and the Hardangervidda in Norway.

 

Some paintings are almost abstract, such as the Boundary series, started in 1998. This shows a figurative language bordering on geometry, using a minimal amount of paint. Van Riel allows himself great variety within the context of landscape. He also creates floor and wall objects, presenting surfaces of brightly coloured pigment on the ground or wall-mounted linen. Geometric shapes, such as the rectangle and the oval, predominate.

 

Van Riel recently is primarily focused on the act of painting itself. He no longer directly borrows elements such as shape, colour, movement and lines from the landscape. His current paintings are precisely abstracted translations of his feelings and experiences during his walks: the grandeur of nature, immateriality, emptiness, silence, colours or spatiality.

 

Text and translation: Brenda Tempelaar, Breda 2019, Expositie 'Raketstart' Stedelijk Museum Breda.